دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها

BMSP

تهران: خیابان شهید بهشتی، خیابان پاکستان، کوچه دوم، شماره11

صندوق پستی: 6597/15875

تلفن: 88730413 و 88738564، دورنگار: 88730477

تلفکس روابط‌عمومی: 88730481

سایت اینترنتی:   WWW.rasaneh.org

 ایمیل: info_resaneh@farhangmail.ir

 دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها

 «مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها» در راستای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های کلان دولت در حوزه مطبوعات، درسال 1368 زیر نظر معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. پس از آن همگام با سیاست‌های کلی دولت برای تمرکز و هماهنگی بیشتر بین نهادهای آموزشی و پژوهشی، مرکز گسترش آموزش رسانه‌ها با این مرکز در سال 1375ادغام شد و تحت عنوان مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها به فعالیت خود ادامه داد. این مرکز، در سال 1383 به دنبال سیاست‌های جدید دولت و با توجه به تغییر و تحولات در حوزه تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، به «دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها» و در سال 1385 به «دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها» تغییر نام داد.

اهداف

فعالیت دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها بر حمایت از تحقیقات نظری، کاربردی و توسعه‌ای،  گسترش آموزش در حوزه رسانه‌ها با تأکید بر مطبوعات و خبرگزاری‌ها، انتشار کتاب در حوزه مطبوعات و اطلاع‌رسانی و کمک به رشد و گسترش فعالیت‌های رسانه‌ای و خبری و تدوین سیاست‌های مطبوعاتی و رسانه‌‌‌ای و ... متمرکز شده است. این دفتر برای تحقق بخشیدن به اهداف اعلام شده از واحدهای تابعه زیر تشکیل شده است:

معاونت پژوهشی

 معاونت پژوهشی این دفتر به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و تخصصی‌ترین واحدهای تحقیقاتی حوزه ارتباطات کشور وظیفه برقراری ارتباط دائم و مستمر با کارشناسان خبره پژوهش و تحقیق، استادان و انجمن‌های علمی دانشگاهی را عهده‌دار است و از نظرات روشن‌گرانه آنها بهره‌ می‌جوید.این معاونت با ارائه طرح‌ها و دریافت سفارش‌های تحقیقاتی در زمینه تحقیقات بنیادی؛ راهبردی و کاربردی؛ و آسیب‌شناسی رسانه، تحلیل‌ محتوای متون رسانه‌ای، تحقیقات موردی و حمایت از پایان‌نامه‌‌های کارشناسی ارشد و دکترا در زمینه ارتباطات و حوزه‌های وابسته هدایت و نظارت بر تحقیقات را برعهده دارد. علاقه‌مندان به همکاری، می‌توانند برای دریافت فایل طرح‌نامه و شیوه همکاری با این دفتر، به سایت www.rasaneh.org بخش پژوهش مراجعه نمایند.

همکاری در برگزاری جشنواره‌ها و نشست های مطبوعاتی تخصصی،  استانی و منطقه‌ای از دیگر فعالیت‌های این بخش به شمار می‌رود.

معاونت پژوهشی دارای بخش‌ها و فعالیت‌های زیر است:

کتابخانه تخصصی

کتاب‌خانه تخصصی این دفتر یکی از غنی‌ترین کتاب‌خانه‌های تخصصی علوم ارتباطات و رسانه‌ها در کشور محسوب می‌شود. این کتاب‌خانه با تهیه آخرین منابع تحقیقاتی فارسی و لاتین (انگلیسی، فرانسوی و ...) و منابع مرجع و امکانات جست‌وجوی رایانه‌ای، آمادگی خدمت‌رسانی به عموم علاقه‌مندان و پژوهش‌گران را دارد. در حال حاضر این کتاب‌خانه به نر‌م‌افزار اطلاع‌رسانی سیمرغ مجهز است که امکان جست وجوی هم‌زمان تا بیش از 400 کتاب‌خانه معتبر کشور را عملی ساخته است. هم‌چنین پس از راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر WWW.rasaneh.org در سال 1384، امکان جست‌وجوی الکترونیک کتاب‌خانه در فضای اینترنت نیز برای عموم کاربران میسر شده است.

هم‌چنین با تکمیل پروژه «کتاب‌خانه دیجیتال» و رونمایی از خرداد ماه 1390، امکان جست‌وجو و دریافت کتاب‌ها و مقالات این کتاب‌خانه به صورت برخط برای کاربران ممکن خواهد شده است.

واحد اطلاع‌رسانی و سایت

 واحد اطلاع‌رسانی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در سال 1384 کار خود را آغاز نمود و با راه‌اندازی سایت اینترنتی به نشانی  WWW.rasaneh.org تلاش می‌کند تا آخرین فعالیت‌های این دفتر را در حوزة مطالعاتی روزنامه‌نگاری و ارتباطات به‌طور روزآمد در اختیار کاربران قرار دهد. امکان پاسخ‌گویی مسوولان دفتر  نیز فراهم شده است.

برگزاری گردهمایی‌های علمی و تخصصی

 گردهمایی‌های علمی و تخصصی این دفتر هر یک بر اساس نیازهای ضروری و مقتضیات روز در حوزه‌های مختلف مطبوعاتی و رسانه‌ای کشور طراحی و برگزار می‌شود. چهارگردهمایی بررسی مسائل مطبوعات ایران، هم‌اندیشی اخلاق مطبوعاتی روزنامه‌نگاران، گردهمایی حقوق مطبوعات و چند سمینار ارائه یافته‌های مطبوعاتی، میزگردهای مطبوعاتی و کارگاه‌های آموزشی در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مطبوعات از جمله گردهمایی‌‌های مهمی است که این دفتر تا کنون برگزار کرده و یافته‌های آن در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران قرار گرفته است. همچنین همکاری مؤثر در برگزاری همایش «دین و رسانه» و «بررسی مسائل مطبوعات کودکان و نوجوانان» از دیگر فعالیت‌های معاونت پژوهشی این دفتر محسوب می‌شود.

  معاونت آموزشی

دوره‌‌های آموزشی کوتاه مدت

به منظور بالا بردن سطح علمی و دانش تخصصی دست‌اندرکاران مطبوعات، در بخش آموزش این دفتر دوره‌های آموزشی کوتاه مدت روزنامه‌نگاری و گرافیک مطبوعاتی در قالب دو نیمسال تحصیلی برگزار می‌شود. دانشجویان در هر گرایش 20 واحد درسی را در طول دو ترم تحصیلی فرا می‌گیرند. در این دفتر از بدو تأسیس تا کنون 77 دوره آموزشی برگزار شده و  بیش از 1460 نفر فارغ‌التحصیل شده‌اند.

دوره‌های آموزش فشرده

 برگزاری دوره‌های فشرده استانی برای آموزش علمی و افزایش توان حرفه‌ای کادر تحریریه نشریات شهرستان‌ها، خبرگزاری‌ها، نمایندگان دفاتر روزنامه‌‌های کثیرالانتشار و کارکنان ادارات روابط‌عمومی و همچنین دوره‌های آموزش فشرده برای اعضای تحریریه نشریات و خبرگزاری‌ها در تهران که متقاضی این دوره به طور اختصاصی ‌باشند، برگزار می‌شود. این دفتر تا کنون حدود 93 دوره آموزشی فشرده و کوتاه مدت برای استان‌های مختلف و سازمان‌ها برگزار کرده است و طی این مدت به فارغ‌التحصیلان نیز گواهی ارائه شده است.

دبیرخانه آموزشگا‌ه‌های آزاد روزنامه‌نگاری و گرافیک مطبوعاتی

 به منظور بسط و گسترش دانش روزنامه‌نگاری و در اجرای ماده 88 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و به استناد بند 17 و 22 ماده 2 مجموعه قوانین و مقررات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1384 دبیرخانه آموزشگاه‌های آزاد  روزنامه‌نگاری  و گرافیک مطبوعاتی در معاونت آموزشی تشکیل گردید که کار رسیدگی،  صدور مجوز، نظارت بر تأسیس و فعالیت آموزشگاه‌های آزاد روزنامه‌نگاری و گرافیک مطبوعاتی را برعهده دارد.

رسانه

 رسانه فصلنامه‌ای علمی - ترویجی در زمینه وسایل ارتباط‌جمعی است، که به منظور بازتاب پژوهش‌ها، تجربه‌ها، دستاوردهای نو و رهیافت‌های سودمند علمی در حوزة تخصصی وسایل ارتباط‌جمعی، به ویژه مطبوعات، از سال 1369 به خانواده مطبوعات ایران پیوسته است.

رسانه طی  دوره‌ای  نزدیک  به  بیست  و هشت سال انتشار مستمر، به عنوان نخستین و مهم‌ترین بازتاباننده پژوهش‌ها، تجربیات و دستاوردهای ارتباطات در کشور و جهان، نزد استادان، صاحب‌نظران و دانشجویان سطوح مختلف در رشته‌های علوم ارتباطات اجتماعی، جایگاهی ویژه یافته است.

رسانه از سال 1383 با تغییر قطع، اندازه و اختصاص مطالب هر شماره به موضوعی خاص، تا کنون به موضوعات «مطالعات انتقادی در ارتباطات»، «سیاستگذاری و برنامه‌ریزی ارتباطی»، «رسانه‌ها، حوزه عمومی‌ و‌ دموکراسی»، «مطبوعات عامه‌پسند»، «آموزش روزنامه‌نگاری»، «پژوهش‌های ارتباطی»، «جامعه اطلاعاتی»، «رسانه‌ها و فرهنگ»، «سواد رسانه‌ای»، «رسانه‌ها و دین»، «مدیریت رسانه‌ها»، «روش‌های کیفی پژوهش در ارتباطات»، «روزنامه‌نگاری بحران» و «زبان و رسانه‌ها» پرداخته است. رسانه آمادگی خود را برای انتشار مقالات پژوهشی و سودمند به همه علاقمندان و دانشجویان اعلام می‌کند.

انتشارات

 انتشارات از میان گزارش‌های تحقیق، تألیف و یا ترجمه‌های پیشنهاد شده در زمینه روزنامه‌نگاری و گرافیک مطبوعاتی آن دسته را که مناسب تشخیص داده می‌شود و به تأیید شورای انتشارات می‌رسد به چاپ می‌رساند. این واحد تا کنون بیش از 160 عنوان کتاب و گزارش تحقیقی منتشر کرده و با تهیه جزوات آموزشی و لوح‌های فشرده آموزش روزنامه‌نگاری، روزنامه‌نگاری بحران و کتاب‌های ای بوک (E - book) در راه اعتلای دانش روزنامه‌نگاری و ارتباطات گام برمی‌دارد.

واحد روابط‌عمومی و امور بین‌الملل

 واحد روابط‌عمومی با تأکید بر گسترش روابط درون‌سازمانی و برون‌سازمانی به لحاظ اهمیت و وسعت وظایفی که دارد جایگاه ویژه‌ای را در ساختار این دفتر به خود اختصاص داده است. از مهم‌ترین وظایف این واحد تهیه اخبار و گزارش‌های دفتر، برقراری ارتباط متقابل با نمایندگان رسانه‌های جمعی به منظور اطلاع‌رسانی و انعکاس به موقع اخبار، مشارکت فعال در امر برگزاری گردهمایی‌ها، کنفرانس‌ها، سمینارها و ارتباط با مؤسسات ارتباطی بین‌المللی است 

*اعزام تورهای آموزشی خبرنگاران به خارج از کشور

دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در راستای وظایف محوله و اجرای سیاست‌های معاونت امور مطبوعتی و اطلاع‌رسانی، در سال 1383 طرح اعزام گروه‌های ویژه روزنامه‌نگاران و مدیران ارشد رسانه‌ها به خارج از کشور را آغاز نمود.

هدف از اجرای این طرح ایجاد زمینه آشنایی بیشتر روزنامه‌نگاران با تحولات جدید عرصه اطلاع‌رسانی و کسب دانش و تجربیات موفق روزنامه‌نگاری در کشورهای دارای نظام رسانه‌ای پیشرفته بود. بر اساس طرح یاد شده و دستیابی به اهداف فوق مقرر شد هر ساله گروه‌های ویژه‌ای متشکل از روزنامه‌نگاران، مدیران، سردبیران و فعالان ارشد مطبوعاتی و رسانه‌ای کشورمان به کشورهای هدف اعزام و ضمن بازدید از مراکز مهم خبری، از دستاوردهای آموزشی آن بهره‌مند شوند.

طبق برآوردهای انجام شده، تا کنون 260 نفر از روزنامه‌نگاران و مدیران ارشد مطبوعات و خبرگزاری‌ها در قالب گروه‌های مختلف به 16 کشور جهان اعزام و با تحولات گسترده نظام رسانه‌ای این کشورها آشنا شده‌اند. همچنین انعکاس گزارش سفرهای مطبوعاتی در رسانه‌های کشور و اختصاص شماره ویژه‌ای از فصلنامه رسانه به درج مقالات، مصاحبه‌ها و گزارش‌های مختلف از سفرهای مطبوعاتی، زمینه‌ای فراهم آورد تا مخاطبان این حوزه و فعالان رسانه‌ای کشور با تجربیات و آموزه‌های حاصل از این سفرها بیشتر آشنا شوند.

* محور فعالیت‌های دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها

 محورهای ذیل در دستور کار این دفتر قرار دارد که بدین وسیله از تمامی صاحبنظران و کارشناسان و اساتید محترم حوزه رسانه و ارتباطات دعوت می‌شود در غنای کارهای این مجموعه یاری‌گر ما باشند.

1- فعالیت علمی و حرفه‌ای در عرصه رسانه‌ها

2-  پژوهش محوری در فرآیند برنامه‌ریزی رسانه‌ها

3-  کیفیت محوری

4-  شناسایی و پرورش نیروی انسانی نخبه در طراز نظام جمهوری اسلامی ایران

5-  ارتباط با مراکز تحقیقاتی استادان حوزه رسانه، شاخص فعالیت‌هایی است که در دستور کار این دفتر قرار گرفته است.